در درس قبلی از آموزش تابلوخوانی سایت بورس، تعداد زیادی از بخش‌ها و اصطلاحات موجود در صفحه اول سایت بورس تشریح شد. اما چون حجم اطلاعات موجود در صفحه نخست تابلو معاملات سهام بسیار زیاد است، در این درس ادامه توضیحات مربوط به صفحه اصلی سایت معاملات سهام در بورس تهران را ادامه خواهیم داد. لذا اگر از طریق جستجو به این صفحه آمدید، پیشنهاد می‌کنیم درس قبلی را مشاهده کنید.
گروه یا صنعت در صفحه اول سایت بورس
یادآوری می‌کنیم که می‌توانید از طریق آدرس اینترنتی tsetmc.com به تابلو معاملات سهام بورس ایران دسترسی داشته باشید. همچنین یکی دیگر از بخش‌های موجود در صفحه اول سایت معاملات سهام (سایت بورس)، قسمت “برترین گروه‌های صنعت” است. در این بخش اطلاعات کلی از معاملات انجام شده در صنایع مختلف در بورس ایران در روز معاملاتی جاری را نمایش می‌دهد.
در این قسمت (برترین گروه‌های صنعت) مبنای اولویت بندی برترین صنایع بر اساس “ارزش معاملات” در آن صنعت است. درواقع هر صنعتی که در روز معاملاتی جاری بیشترین حجم پولی معاملات را به خود اختصاص داده باشد، در بالای این لیست قرار خواهد گرفت.
صنعت یا گروه در تابلو معاملات سهام چیست؟
هر شرکتی که در بورس یا فرابورس پذیرش میشود، با توجه به زمینه فعالیت آن شرکت در یک صنع یا گروه دسته بندی میشود. مثلا تمامی شرکت‌هایی که در زمینه صنعت خودرو (مثل تولید خودرو یا قطعات خودرو) فعالیت دارند، در صنعت و گروه "خودرو" قرار گرفته‌اند.
باکس ارزش بازار در صفحه اول سایت بورس
در قسمت “ارزش بازار” فهرستی نمایش داده میشود که میزان “ارزش بازار” بر اساس تاریخ تفکیک شده است. دقت کنید که این مقدار مربوط به همان زبانه‌ای است که در بالای سایت معاملات سهام انتخاب کردید. مثلا در ویدئو این درس زبانه “بورس اوراق بهادار” انتخاب شده است. درنتیجه مقدار نمایش داده شده در این قسمت، مقدار ارزش کل بازار بورس اوراق بهادار به تفکیک تاریخ است.
ارزش بازار یعنی تمام شرکتهای پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران چه مقدار ارزش دارند. به بیان دیگر با این مقدار پول می‌توان تمام سهام همه شرکتهای بورسی را خریداری نمود.
شاخصهای صنعت در تابلو معاملات سهام چیست؟
هر گروه یا صنعت که شامل تعدادی شرکت است، یک شاخص مخصوص به خود دارند. درواقع شاخص هر صنعت بیانگر ارزش بازاری و میزان بازدهی آن صنعت در گذر زمان است. مثلا شاخص گروه “خودرو” نماینده‌ای از تمام سهام و شرکتهای زیر مجموعه گروه و صنعت خودرو است. در این قسمت میزان تغییرات شاخص هر صنعت نسبت به روز معاملاتی قبل نمایش داده میشود. اعداد سبز بیانگر افزایش مقدار شاخص و اعداد قرمز بیانگر افت مقدار شاخص است. توجه کنید که وقتی یک شاخص مثبت است، به این معنی نیست که همه سهام زیر مجموعه آن مثبت بوده. بلکه اکثر سهام زیر مجموعه آن صنعت مثبت است. این موضوع را در گرافی مقابل هر شاخص می‌توان مشاهده کرد.دامنه نوسان مجاز قیمت در بورس و فرابورس چیست؟
بر اساس قوانین سازمان بورس، میزان تغییر قیمت سهام هر شرکت در هر روز معاملاتی محدود است. میزان محدودیت بستگی به این دارد که آن شرکت در بورس یا فرابورس و یا دیگر بازارها قرار دارد. به این محدودیت نوسان قیمت در هر روز معاملاتی، "دامنه نوسان قیمت" گفته میشود.
توجه مهم: قانون مقدار دامنه نوسان در گذر زمان، توسط سازمان بورس تعیین میشود و متغیر است. مثلا در زمان ضبط ویدئو این درس، میزان دامنه نوسان سهام بورسی و فرابورس در هر روز معاملاتی مثبت یا منفی 5 درصد بوده است.
حذف دامنه نوسان در زمان بازگشایی نماد
حتما به یاد دارید که در قسمت اول از آموزش صفحه اصلی سایت بورس، به دلایل توقف معاملات در نماد یک شرکت اشاره شد. اما بعد از توقف نماد و در زمان بازگشایی مجدد معاملات در آن نماد، اغلب دامنه نوسان قیمت حذف میشود. مخصوصا اگر دلیل توقف نماد، گزارشات مالی، افزایش سرمایه و یا شفاف سازی باشد. در این موارد معمولا ناظر بازار میزان محدودیت دامنه نوسان روزانه را حذف میکند و “بدون محدودیت نوسان” نماد بازگشایی میشود.
بیشترین افزایش و کاهش قیمت در تابلو معاملات بورس
علاوه بر مواردی که در این درس تشریح شد، اطلاعات دیگری در صفحه اول سایت بورس وجود دارد. مهمترین آنها به شرح زیر است.
- بیشترین افزایش قیمت: فهرستی از سهامی که بیشترین افزایش قیمت را در روز معاملاتی جاری تجربه کردند.
- بیشترین کاهش قیمت: فهرستی از سهامی که بیشترین افت قیمت را در روز معاملاتی جاری تجربه کردند.
- افزایش آخرین قیمت به پایانی: لیستی از سهامی که قیمت آخرین معامله آنها نسبت به قیمت پایانی آنها بالاترین اختلاف مثبت دارد.
- کاهش آخرین قیمت به پایانی: لیستی از سهامی که قیمت آخرین معامله آنها نسبت به قیمت پایانی آنها بیشترین اختلاف منفی دارد.
اصطلاحات معاملاتی مربوط به سهام یک شرکت در درس خواندن قیمت معاملات سهام شرکت بیان شده است. این درس در ابتدای جلسه دوم از آموزش رایگان بورس قرار گرفته است.
اطلاعات حق تقدم سهام در سایت بورس
در بخش مربوط به “حق تقدم” می‌توان تغییرات قیمت مربوط به حق تقدم برخی از شرکت‌ها را مشاهده کرد. درواقع این لیست مربوط به حق تقدم‌هایی است که در روز معاملاتی جاری هنوز اجازه انجام معاملات بر روی آنها وجود دارد. از طرفی میزان دامنه نوسان حق تقدم سهام شرکتهای بورسی و فرابورسی با هم متفاوت است. میزان دامنه نوسان توسط سازمان بورس تعیین میشود.
حق تقدم سهام چیست؟
زمانی که یک شرکت برای افزایش سرمایه از محل آورده اقدام میکند، برای سهامدارن فعلی خود اولویت قائل میشود. لذا با تویجه به میزان افزایش سرمایه، تعدادی اوراق بهادار به عنوان "حق تقدم" در اختیار سهامدارن فعلی خود قرار می‌دهد.
برترین عرضه و تقاضا در صفحه اول سایت بورس
یکی دیگر از اطلاعاتی که در صفحه اول سایت بورس قابل مشاهده است، بالاترین عرضه و تقاضا است. این اطلاعات در دو باکس جداگانه نمایش داده میشود. درواقع فهرستی از سهام و شرکت‌هایی هستند که تقاضای خرید سهام بالایی دارند و یا میزانه عرضه برای فروش سهام در آن شرکت بالا است.
- برترین تقاضا: لیستی از شرکت‌هایی که در قیمت مشخصی، تقاضای خرید سهام بالایی دارند.
- برترین عرضه: لیستی از شرکت‌هایی که در قیمت مشخصی، میزان فروش سهام بالایی دارند.
گزارش تعدیل‌ها پس از مجمع عمومی
وقتی سهام یک شرکت پس از برگزاری مجمع عمومی (سود نقدی یا افزایش سرمایه) به تابلو معاملات باز می‌گردد، ممکن است با تعدیل قیمت مواجه شود. در بخشی از صفحه اول سایت بورس می‌توایند این تغییر در قیمت‌ها و حتی میزان سهام و یا ارزش بازاری آن شرکت را مشاهده کنید. در ویدئو این درس استاد محمدپور توضیحاتی در خصوص نحوه تعدیل (قیمت و تعداد سهام) بیان کرده است. پیشنهاد می‌کنیم ویدئو این درس را کامل مشاهده کنید.
سایر اطلاعات تابلو معاملات سهام در بورس تهران
علاوه بر مواردی که در درس قبلی و این درس بیان شد، اطلاعات دیگری در صفحه اول تابلو معاملات سهام (سایت بورس) وجود دارد. برخی از این اطلاعات مربوط به بازارهای دیگر مثل بازار معاملات عمده و یا بازار مشتقه و اختیار معامله است. هر کدام از این بازارها توضیحات مفصلی دارند که موضوع این درس و دوره آموزش بورس نیست. درنتیجه امیدواریم بتوانیم در آموزش‌های مربوط به هر بازار (در آینده) این توضیحات را ارائه کنیم.
سوالات متدوال
افزایش سرمایه چیست؟
شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس، به منظور تامین مالی برای طرح توسعه و اصلاح ساختار مالی و سایر دلایل دیگر، از فرآیند افزایش سرمایه استفاده میکنند. در فرآیند افزایش سرمایه، تعداد سهام شرکت افزوده میشود و تناسب تعداد سهام اضافه شده، مقدار مشخصی نقدینگی به آن شرکت تزریق میشود. از پول بدست آمده، شرکت در جهت همان طرحی که بابت آن مجوز افزایش سرمایه را دریافت کرده است، اقدام میکند.
انواع افزایش سرمایه چیست؟
افزایش سرمایه در شرکتهای بورس و فرابورسی به سه روش زیر انجام میشود.
- از محل آورده: در این روش با انتشار حق تقدم، از سهامداران فعلی شرکت درخواست میشود که ارزش اسمی هر سهم را پرداخت کنند تا حق تقدم آنها تبدیل به سهم شود. (ارزش اسمی هر سهم معادل 1000 ریال یا یکصد تومان است.)
- از محل سود انباشته: در این روش، شرکت سود انباشته شده را بجای تقسیم کردن بین سهامداران، به سهام جایزه تبدیل میکند و سهام جایزه را بین سهامداران فعلی شرکت تقسیم میکند.
- از محل تجدید ارزیابی: در این روش، داراییهای شرکت مجددا ارزیابی میشود و با توجه به میزان تورم در سالهای گذشته، تمام داراییهای شرکت بروزرسانی میشود. لذا با توجه به میزان دارایی افزوده شده، تعدادی سهام جدید منتشر میشود و در بین سهامداران فعلی شرکت تقسیم میشود. مشابه حالت دوم که از محل شود انباشته است.
آیا خرید سهامی که بیشترین افزایش قیمت داشته است، خوب و مناسب است؟
برای اینکه بتوانید سهام مناسب برای خرید را شناسایی کنید، باید به روش‌های تحلیل‌گری در بازارهای مالی تسلط داشته باشید. معمولا تحلیل‌گران از طریق تحلیل نمودارهای قیمت (تحلیل تکنیکال) و یا تحلیل صورت‌های مالی شرکت (تحلیل بنیادی) برای شناسایی سهام مناسب برای خرید استفاده میکنند.
سوالی دارید که پاسخ آن برای شما مهم است؟
همین الان در انتهای این درس (قسمت دیدگاه) سوالات خود را از ما بپرسید. ما اینجا هستیم تا هر سوالی را پاسخ دهیم. همچنین ما را خوشحال خواهید کرد، اگر نظر خودتان را در مورد آموزش این درس بیان کنید. ما از نظرات شما برای تولید محتوای مفیدتر و موثرتر استفاده خواهیم کرد.
دیده‌بان بازار بورس در تابلو معاملات سهام کجاست؟
اگر این درس را تکمیل کردید و با مفاهیم ارائه شده در این درس آشنا شدید، وقت آن رسیده تا یکی دیگر از مهمترین قسمت‌های تابلو معاملات سهام آشنا شوید. در درس بعدی قسمت بسیار مهم "دیده‌بان بازار بورس" در سایت بورس را توضیح خواهیم داد. پس درس بعدی که توضیحات بسیار مهمی دارد را همین الان شروع کنید و از دست ندهید.